Tết Đoan Ngọ diễn ra vào ngày 5/5 âm lịch hằng năm, ngày này còn được gọi với nhiều cái tên khác như Tết giết sâu bọ, Tết Đoan Dương.
Không chỉ ở Việt Nam, mà nhiều quốc gia khác trong khu vực như Trung Quốc, Triều Tiên, Nhật Bản,… cũng xem ngày 5/5 âm lịch hằng năm là dịp lễ truyền thống với những nghi lễ và phong tục tập quán riêng biệt.
Về mặt chữ Đoan có nghĩa là mở đầu, còn Ngọ chỉ thời điểm buổi trưa, khoảng từ 11 – 13 giờ. Trong khi đó, nếu gọi Đoan Dương thì Dương – mặt trời, dương khí, Đoan – mở đầu. Cả cụm từ Đoan Dương sẽ mang ý nghĩa bắt đầu lúc dương khí đang mạnh.
Ở Việt Nam, Tết Đoan Ngọ còn được gọi là ngày tết giết hoặc diệt sâu bọ.
Tết Đoan Ngọ 5/5 năm 2024 sẽ rơi vào thứ 2 ngày 10/5 dương lịch. Đây là ngày Ất Tỵ, tháng Canh Ngọ, năm Giáp Thìn, thuộc khí tiết Mang Chủng.
Như đã đề cập ở trên, Tết Đoan Ngọ đối với người Việt được coi là ngày diệt sâu bọ. Vào thời điểm này, thời tiết trở nên nắng nóng, sâu bọ phát triển nhiều và nhanh chóng làm ảnh hưởng đến mùa màng, gây ra bệnh tật cho con người.
Vào ngày 5/5 âm lịch hằng năm, thay vì ăn sáng như bình thường, người ta sẽ ăn lót dạ bằng hoa quả đương vào mùa và rượu nếp để tiêu diệt “siêu bọ” trong cơ thể.
Các gia đình có thể chuẩn bị một mâm cơm cúng với nhiều loại trái cây đang vào mùa vụ, thêm bát cơm rượu nếp. Trong đó, cơm rượu nếp là món ăn đặc biệt, hội tụ đủ các vị chua, cay, đắng, ngọt nên người xưa quan niệm chúng có tác dụng diệt ký sinh trùng đang tồn tại trong cơ thể con người.
Ngoài ra, tại một số vùng, người ta sẽ dâng cúng bánh ú tro. Đây là loại bánh được làm từ gạo nếp, nước tro bếp để lắng. Theo quan niệm dân gian, ăn bánh ú tro vào ngày 5/5 âm lịch sẽ có tác dụng giải độc cho cơ thể, trừ tà ma. Ngoài ra, chiếc bánh này còn tượng trưng cho mùa màng bội thu.
Một món ăn cũng được ăn nhiều trong ngày 5/5 âm lịch chính là thịt vịt. Thịt vịt có tính mát, tác dụng giải nhiệt cho cơ thể trong thời điểm tháng 5 âm lịch trời nóng gay gắt.
Tết Đoan Ngọ 2024 đã đến rất gần! Hãy chuẩn bị mâm cơm cúng đầy đủ, những món ăn thơm ngon và cùng gia đình sum vầy bên nhau để cầu mong một mùa màng bội thu. Chúc mọi nhà có Tết Đoan Ngọ thật đầm ấm, hạnh phúc!