Những mái nhà lợp lá cọ với lớp rêu phong xanh mướt, nằm san sát nhau ở lưng chừng núi cao của dãy Tây Côn Lĩnh ở Hà Giang đã tạo vẻ cổ kính, thanh bình, một nét đẹp rất riêng của đồng bào nơi vùng cao Đông Bắc, khiến du khách tới đây ngỡ như lạc vào vùng quê cổ tích. 

Những mái nhà rêu phong độc lạ

Trong hành trình khám phá Hà Giang của tâm hồn mê xê dịch, nhiều người đã bị thu hút bởi một khung cảnh nên thơ. Đó là những ngôi nhà sàn nằm xen kẽ giữa các thửa ruộng, được bao quanh bởi mây trời và núi rừng Đông Bắc. 

Tuy nhiên, điểm đặc biệt nhất ở đây chính là những mái nhà được lợp bằng lá cọ, mang vẻ đẹp của sự cổ kính và hoang sơ nhờ vào lớp rêu phong phủ kín. 

Mùa lúa xanh, những ngôi nhà dường như đã hòa cùng màu xanh của cánh đồng, không khác gì tiên cảnh nơi trần gian. Phải đến khi xem hình chụp cận cảnh, ta mới có thể phân biệt được đâu là nhà, đâu là đồng lúa. Đến mùa lúa chín, màu xanh rêu phong ấy lại nổi bật giữa ruộng lúa màu vàng óng ả, trở thành điểm nhấn của bức tranh ruộng bậc thang hùng vĩ vùng cao Đông Bắc.

“Bản làng nhà rêu” – Nơi lưu giữ văn hóa người Dao nơi địa đầu Tổ quốc

Đến nay, vẫn chưa có một tên gọi chính thức cho địa danh này. Nhưng nhiều người thường hay gọi là “bản làng nhà rêu”, thuộc thôn Xà Phìn, xã Phương Tiến, huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang. 

Tại đây, có khoảng hơn 10 ngôi nhà sàn được lợp mái cọ, dựng theo truyền thống của các hộ dân người Dao. Vì dựa lưng trên dãy núi Tây Côn Lĩnh, ở độ cao gần 1000m so với mực nước biển, nên khí hậu của Xà Phìn quanh năm mát mẻ, hay có mây mù, mưa phùn và sương giăng kín lối. Bởi độ ẩm cao mà tại đây trở thành nơi phát triển thuận lợi của cây cối, nhất là lớp rêu xanh trên các mái nhà. 

Theo người dân địa phương, họ còn có thể phân biệt được số tuổi của các ngôi nhà sàn dựa vào độ dày của lớp rêu phủ trên mái. Căn nhà mới nhất ở bản làng này cũng có ít nhất 20 năm tuổi. 

Thế nhưng, hoạt động du lịch ở Xà Phìn chỉ mới được khai thác vào một khoảng thời gian gần đây. Những đoàn khách đặt chân đến đây, chủ yếu là dân phượt đam mê xê dịch hay khách du lịch nước ngoài, ưa thích sự trải nghiệm, khám phá nét đẹp hoang sơ và kỳ bí. Do đó, nếu muốn nghỉ lại hoặc đặt đồ ăn, bạn cần liên hệ trước với trưởng bản để sắp xếp, hỗ trợ. 

Đương nhiên, một nơi cứ ngỡ như trong truyện cổ tích như này thì đường đi không hề dễ dàng. Từ trung tâm thành phố Hà Giang, du khách di chuyển khoảng 23km sẽ tới nơi. Phương tiện lý tưởng nhất chính là xe máy, dù chiều rộng của đường có thể vừa đủ cho ô tô. Hơn nữa, tay lái phải thật vững mới vượt qua trùng trùng điệp điệp núi cao, thác nước cùng những con dốc thẳng đứng.